Masz już budkę, którą Ci przesłaliśmy?
To budka typu A (otwór wlotowy o średnicy 33 mm), nieco większych od A1.
Zamieszkać mogą tam Sikory Bogatki, Mazurki, Wróble, Muchołówki, Sikory Modre oraz Pleszki.
Zanim jednak chwycisz za młotek i drabinę, przeczytaj uważnie poniższą instrukcję. 

Jak to jest z tymi wymiarami?
Na rynku możemy kupić bardzo wiele różnych ich rodzajów. Generalnie ważne jest, żeby wybierać budki o odpowiednich wymiarach. Ich wzory zostały ustalone przez wybitnego ornitologa praktyka Jana Sokołowskiego już przed II wojną światową.
Wzory te używane są do dziś, z niewielkimi tylko modyfikacjami.

Dlaczego wymiary są tak ważne?

Po pierwsze ze względu na bezpieczeństwo.
Budka musi mieć odpowiedniej wielkości wejście. Takie, przez które przejdzie dany gatunek ptaka, a które zabezpieczy przed wtargnięciem do wnętrza drapieżników, ich upazurzonych łap bądź dziobów i szponów.
Długość budki w pionie –  jej tzw. głębokość jest równie ważna. Budka nie może być za krótka, inaczej drapieżnik nie będzie miał problemu z sięgnięciem do ukrytego na dnie skrzynki gniazda. Budka nie może być również zbyt głęboka, gdyż stanie się wtedy pułapką dla piskląt. Będą one miały problem z wydostaniem się z niej, a – w skrajnym przypadku – najsłabsze zostaną w niej już na zawsze.

A, A1, B, i P

Bezpieczne wzory budek przyjęło się określać nazwami literowymi. I tak dla ogrodów mamy budki typu: A, A1, B, i P. Za tym kryje się wielkość budki i gatunki ptaków, które zasiedlą nasze ptasie mieszkanie.
Budka A1 ma najmniejszy otwór wlotowy (średnica 28 mm). W takich budkach chętnie lęgną się Sikory Modre.
W budkach lęgowych typu A (otwór wlotowy o średnicy 33 mm), nieco większych od A1, gnieżdżą się Sikory Bogatki, Mazurki, Wróble, Muchołówki, Sikory Modre oraz Pleszki.
Natomiast w budkach typu B (otwór wlotowy o średnicy 45 mm)gnieżdżą się głównie Szpaki, jednak prócz nich chętnie się tam wprowadzają również mniejsze ptaki – Sikory, Pleszki i Mazurki. W półotwartych budkach lęgowych typu P gniazda wiją Pliszki, Kopciuszki i rzadziej Pleszki.

Powieś budkę tak, żeby służyła i nie szkodziła!
UWAGA – jest kilka ważnych zasad.

1. Dobry montaż i kamuflaż.

Budka nie powinna rzucać się w oczy – tak, aby żaden ptasi lub czworonożny złodziej jaj jej nie zauważył. Wysokość, na której wieszamy budki, jest dowolna, acz przyjęło się, iż nie powinna być mniejsza niż dwa metry. Stojąc na drabinie i przymocowując budkę do drzewa zadbajmy o to, żeby jej wejście nie było skierowane na zachód lub południowy zachód. To zabezpieczy pisklęta przed wiatrem i zacinającym deszczem, a z tych właśnie kierunków najczęściej wieje wiatr. Budka nie powinna wisieć krzywo. Jeśli się jednak nie da inaczej, lepiej żeby wejście do budki było pochylone do dołu niż do góry – wejście skierowane ku górze ułatwia złodziejom lęgów zadanie i naraża wnętrze budki na deszcz. Przymocować budkę możemy za pomocą gwoździ, wkrętów lub też – gdy nie chcemy kaleczyć drzew – za pomocą sznura.

2. Szpaki lubią tłum, ale Sikory i Kopciuszki rozlokujmy oddzielnie.

Prócz czysto technicznych wskazówek przy wieszaniu skrzynki lęgowej musimy uwzględnić również ptasi punkt widzenia. Każdy z mieszkających obok człowieka ptaków ma nieco inne wymagania odnośnie swojego lokum.

I tak, począwszy od Szpaka – zajmuje on skrzynki na każdej wysokości i praktycznie w każdym miejscu. Może to być tyczka wbita w ziemię, młode lub stare drzewo, ale także ściana budynku. Budka dla szpaka to murowany sukces. Ważne jednak, żeby zawisła wcześnie wiosną – tak, aby szpaki z naszej okolicy zauważyły ją na czas. Co do ilości i rozmieszczenia budek, to i pod tym względem Szpaki nie sprawiają kłopotów. Budki dla nich mogą wisieć blisko siebie, ba, nawet na tym samym drzewie. Tylko pamiętajmy, zbyt bliska lokalizacja szpaczych domków nie dość, że prowadzi do sąsiedzkich konfliktów, to również ułatwia małżeńskie zdrady.

Zgoła inną strategię prezentują Pleszki, Pliszki i Kopciuszki. Budki dla nich powinny wisieć w spokojnych, wręcz odludnych miejscach i dość nisko, bo tylko na wysokości 2-3 m. Można je powiesić na budynkach i altanach. Ważne, aby były maksymalnie „przytulone” do ścian i dachu, żeby budka była jak najmniej widoczna. Wieszając budki półotwarte na drzewach również dbajmy o ich maskowanie – im gęstsze otoczenie naszej skrzynki, tym chętniej się wprowadzą tam te ostrożne ptaki. Jeśli już mamy zajętą taką budkę, koniecznie dopilnujmy tego, aby nikt nie przeszkadzał zamieszkującym w niej ptakom. Niestety, gdy w pobliżu budki kręci się człowiek, ptaki te po prostu nie karmią piskląt, bojąc się zdradzić położenie gniazda.

Sikory, zarówno Bogatki jak i Modraszki, to ptaki waleczne i terytorialne. Nie znoszą swych pobratymców w zbyt bliskim otoczeniu. Dlatego budki wieszane z myślą o nich powinny być oddalone o co najmniej kilkadziesiąt metrów. Generalnie preferują one budki wieszane na drzewach – zarówno na tych samotnych, jak i w większych zadrzewieniach. Często zajmują większe budki, np. te dla szpaków bądź eksmitują z gniazd mazurki. Czasem, gdy nie ma budek a otoczenie jest bardzo atrakcyjne, sikory mogą mieszkać nawet w słupach ogrodzeniowych, tablicach ogłoszeń, znakach drogowych, latarniach i skrzynkach.

Kolejną grupą ogrodowych mieszkańców budek są Wróble i Mazurki. One, tak jak Szpaki, tolerują swoją bliskość. Ich budki mogą wisieć na drzewach, tyczkach bądź budynkach, przy czym unikają budek wieszanych bardzo wysoko. Dla Wróbla i Mazurka nie ma znaczenia, czy budka wisi wśród drzew czy na otwartej przestrzeni. Grunt, żeby miejsce było zasobne w pokarm dla całej rodziny.

Czekamy na wiosnę i cieszymy się Ogrodem na pTAK!

Gdy budka już wisi na drzewie, nie siadajmy bezpośrednio pod nim i nie czekajmy niecierpliwie na ptaki. Spokojnie, nim się spostrzeżemy, a w otworze wlotowym zaczną znikać ptaki taszczące źdźbła, pióra i kępki sierści. To nieomylny znak, iż ktoś zaakceptował nowe lokum i wiąże z nim poważne zamiary.
Właścicielom psów rekomendujemy częste wyczesywanie pupila i pozostawianie sierści w pobliżu budki.

Jak dbać o budki przez cały rok?   (posłuchaj, jak Piotr i Justyna czyszczą budki w Gdańsku)