Jerzyki w ogrodzie

fot. Kazimierz Gutkowski

Jerzyki (a szczególnie ich piękne świsty) jednoznacznie kojarzą nam się z miejskim latem. Eskadry szybujące między wysokimi blokami, nad starymi kościołami i upalnymi osiedlami. Ozdoba pomarańczowego nieba w łagodny, letni wieczór…

Niestety, ich miejskie życie nie jest ani łagodne, ani bezpieczne. Remonty elewacji, dachów i wszelkie inne prace budowlane prowadzone w sezonie lęgowym są dla Jerzyków (ale też Wróbli, Jaskółek, Pustułek, czy Kopciuszków) śmiertelnym zagrożeniem.

Prawo chroni ptaki gniazdujące w budynkach
, ale nie jest przestrzegane i często prowadzone już prace muszą zostać wstrzymane z powodu braku nadzoru przyrodniczego. A wystarczy poprosić o wsparcie ornitologa, który doradzi, jak prowadzić prace bezpiecznie dla ptaków i zgodnie z prawem.

Dzisiaj wyjedźmy z miasta, opuśćmy wielkie osiedla i wysokie bloki – zapraszamy Cię do stworzenia domu dla Jerzyków w Twoim ogrodzie.
Stwórz im pod twoim dachem bezpieczny dom, do którego wrócą każdej wiosny!
To możliwe!

O czym pamiętać, jak się przygotować i jak powiadomić lokalne Jerzyki, że mają nowe domy w Twoim ogrodzie?

Film z dnia 17.07.2020.
Budki, które widać zostały zamontowane na domku jednorodzinnym, wczesną wiosną 2016 roku. Pierwsze młode opuściły budki w sezonie 2018. (Jerzyki nie zakładają rodzin od razu. Przez kilka sezonów jedynie zajmują i sprawdzają budki).

Budka dla JerzykaWysokość montażu budekBudki u stolarza

1. Jakie wymiary ma budka dla Jerzyków?
400 mm x 250 mm i 200 mm wysokości,

otwory: 28 mm x 6,5 mm lub 30 mm x 6,5 mm.
(Możecie spotkać również wytyczne do minimalnie większych otworów wlotowych. My podajemy tu najnowsze „trendy” wśród badaczy Jerzyków. ) Budka nie może być zbijana gwoździami, ale skręcana śrubami. Materiał – wodoodporny, np. płyta OSB. Zadbaj o odpowiednio długi daszek nad otworami wlotowymi, aby deszcz nie zalał wnętrza budki. (To ważne szczegóły! Błędy mogą zagrażać życiu ptaków.)

2. Na jakiej wysokości powiesić budki?
Minimum 6 metrów.
Powieś od razu trzy budki! Jerzyki to ptaki, które żyją w koloniach. Grupy, kolonie i rodziny – to właśnie Jerzyki!
Ty też docenisz ten fakt – wieczorne gonitwy Jerzyków to zapierające dech w piersiach widowisko, które strąca czapki z głów. Dosłownie!

3. Gdzie powiesić budki dla Jerzyków?
Budka powinna wisieć od strony wschodniej lub północnej.
Inaczej w środku będzie za gorąco!
WAŻNE – Jerzyki potrzebują przestrzeni na wylot z budki. Nie odpychają się wylatując, ale spadają w dół, aby dopiero po kilku metrach wzbić się do góry. (z obserwacji tych konkretnych Jerzyków wynika, że aż kilku merów nie potrzebują, ale myślimy tutaj o młodych niedoświadczonych lotnikach, które dopiero się uczą!) Zapewnij im więc przestrzeń bez drzew i innych budynków, przeszkód w pobliżu. Niech pierwsze loty młodych będą udane i bezpieczne!
(w przypadku budek na bloku, na balkonie ważne, aby budki nie znajdowały się nad balustradą lub samym balkonem!)

4. Jak i kiedy wabić Jerzyki?
To zdecydowanie zwiększy Twoje szanse na sukces!
Polecamy odtwarzanie dźwięków jerzykowych przez cały maj rano (godz. 7-8) i wieczorem (godz. 18-20).
Sfilmowane Jerzyki tak właśnie były wabione (odtwarzacz z głośnikami umieszczony na tarasie tuż pod budkami). Ptaki zaglądały do budek już w  pierwszym sezonie, a pierwsze młode pojawiły się już w trzecim sezonie od montażu.

3. Kiedy przylecą Jerzyki?
Polecamy zakrywanie otworów wlotowych wiosną, aż do pierwszych zaobserwowanych Jerzyków na niebie (początek maja). Pleszka, czy Kopciuszek (które szybo skorzystają z takich budek) to również mili goście, ale akurat te budki zostawmy dla Jerzyków.

Pozostaje Ci tylko czekanie, a potem wieczorne obserwacje jedynych takich mistrzów letniego nieba!

To co?
Jesteś na pTAK!?
Masz cały rok na wieszanie, a my Ci pomożemy, poradzimy!

Wspieraj Jerzyki.
Powieś budki!
Bądź na pTAK!